[ΦΕΥ,ΚΑΙ ΕΠΙ "ΚΥΒΕΡΝΩΣΑΣ" "ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ" MAΪΜΟΥ
ΟΙ Χ Α Λ Α Σ Ο Χ Ω Ρ Η Δ Ε Σ
- ένα ΘΑΥΜΑΣΙΟ διήγημα του κοσμοκαλόγερου ΑΛΕΞ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ 1851-1911 - όπου σατιρίζει τόσο εύστοχα και αληθινά τα τότε δ ρ ώ μ ε ν α ΠΟΛΙΤΙΚΑ + ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΗΘΗ των χρόνων εκείνων που έζησε ΚΑΙ προβάλλει τις παθογένειες του νέου Ελληνικού κράτους παρουσιάζοντας τόσο ''ζωντανά'' τον ε κ φ υ λ ι σ μ ό της τοπικής κοινωνίας την εκλογική περίοδο ...
Ο τόπος των δρώμενων η Σκιάθος σε μέρες εκλογών - Αξίζει να το διαβάσετε το διήγημα αυτό του ''άγιου'' των γραμμάτων μας Σας το παρουσιάζουμε σε εκτενή μέρη : -
ΟΙ ΧΑΛΑΣΟΧΩΡΗΔΕΣ
- Α' Αφού περιήλθον όλα τα μαγαζία της παραθαλασσίου αγοράς , όπου έπιον εις την υγείαν και των δυο αντιπάλων μερίδων , ο Κωνσταντής ο Καλόβολος και ο Γιάννης της Χρυσάφους κατήντησαν και σε μικρόν καπηλείον του Δημήτρη του Τσιτσάνου , όπου εισελθόντες απήτουν από τον οινοπώλην να τους κεράση.
Αλλ' ο κάπηλος ίστατο σκεφτικός και ηρνείτο επιμόνως να τους κεράση, λέγων ότι κατά το έτος τούτο δεν είχε σκοπόν ''να το κάμη φόρα '' για χάριν κανενός , διότι άλλοτε , όπου είχε φανή φιλότιμος με το παραπάνω, την είχε πάθει στα γερά. Διότι ο Λάμπρος ο Βατούλας και ο Μαν. ο Πολύχρονος , αυτοί που είχαν το ΛΥΕΙΝ και Δεσμείν στα δυο κόμματα , τους έταξαν '' φούρνους και καρβέλια '', δώσαντες αυτώ ουχί πλείονα των είκοσι δραχμών μετρητά απέναντι και παρακινήσαντες αυτόν να εξοδεύση κι απ' τη σακκούλα του όσα θέλει , άφοβα, διότι θα πληρωθή μέχρι λεπτού ...
Τότε αυτός πιστεύσας ''εξανοίχτηκε '' κι εξώδεψε ιδικά του λεπτά , παραπάνω από εκατοστάρικο , αλλά μετά τας εκλογάς , ο Λάμπρος ο Βατούλας [ τον οποίον ηρέσκετο να ονομάζη σήμερον '' ο Λάμπρος ο Φαταούλας ''] έκαμε ότι τον εγνώριζε και του γύριζε τις πλάτες . Που επερίσσευε , τραμπούκος από αυτούς που έχουν δόντια , κατάλαβε , για να φάνε κι άλλοι , οι παραμικροί ;
Ο Λ. Φαταούλας κι ο Μ. Πολύχρονος κι άλλοι μερικοί , πέφτουν με τα μούτρα στη λ α δ ι ά , στο μ ο ύ χ τ ι ...κι' ηξεύρουν πώς να κυνηγούν π λ ι ά τ σ ι κ ο.Έχουν βλέπεις αυτοί , οι διαβόλοι , τον τρόπον να τα κάνουν πλακάκια.
Αν ερωτάς κι από κοντραπούντους κι από μπουλούκια ...κανείς δε μπορεί να βγάλη πλώρη μαζί τους .Είναι σε όλα πρώτο νουμερο. Αλλ' όταν μίαν φοράν καή η γούνα ενός ταβερνιάρη, ενός καφετζή ή ενός μικρομπακάλη [ δεν σου λέω , είναι άλλοι που καίονται στα πολιτικά κι έχουν κρεμασμένο δια τας εκλογάς το ζουνάρι τους κι άλλοι που ξεύρουν με τρόπο και να καταφέρνουν παίρνοντες λεπτά κι από τα δυο κόμματα , μαυρίζοντες πότε το εν , πότε το άλλο , κι εβγαίνοντες πάντοτε λάδι ] , τότε πολύ βλαξ θα είναι , αν τους επιτρέψη να τον κορο'ι'δέψουν και δευτέραν φοράν.
- Τοιαύτα θεωρία εξέφερεν ο Δ. ο Τσιτσάνης αρνούμενος να κεράση τους δυο φίλους , οι οποίοι ευθυμότατοι είχαν εισέλθει εις το καπηλείον του. Μα δεν ήταν και διψασμένοι. Ήτο εσπέρα ήδη και από της δείλης είχον περιέλθει το ήμισυ της πολίχνης , παντού κερνώμενοι και πίνοντες .
Ο Κωνσταντής ήρχισε να παραδίδη μάθημα εκλογικής ορθοφροσύνης εις τον κάπηλον , λέγων ότι , αυτός αφού του θέλει το καλόν του, λυπείται να τον βλέπη να πηγαίνη πάντοτε ωσάν τον κάβουρα και τούτο ένεκα αδικαιολογήτου παραξενιάς . Το να μη θέλη ''να το κάνη φόρα'' νομίζει ότι είναι δι' αυτόν συμφερότερον ;
- Κάθε άλλο , εξ εναντίας , με τούτο εμπνέει δυσπιστία και στα δυο κόμματα , και ένεκα τούτου δεν αποφασίζουν να δώσουν χρήματα σε έναν άνθρωπον κρυψίνουν , ''στριμμένον '', ο οποίος θέλει να κάμη τον ανεξάρτητον , χωρίς να ξεύρη καλά καλά τι είναι ανεξαρτησία.
Ενώ , αν αποφασίση κηρυχτή θερμός ή και χλιαρός , υπέρ του ενός κόμματος , τότε , ενώ του κόμματος τούτου θα εφελκύση ασφαλώς την εμπιστοσύνην , δεν είναι παράξενον να προκαλέση κολακείας και φιλοφρονήσεις και από το άλλο κόμμα , οι άνθρωποι του οποίου θα προσπαθήσουν με κάθε τρόπον να τον κάμουν να τα γυρίση ή θα πασχίσουν τουλάχιστον να τον μετριάσωσιν.
Εάν θέλη μάλιστα να πάρη λεπτά και από τα δυο κόμματα , ο τρόπος ο ασφαλέστερος είναι να κηρυχτή φανερά υπέρ του ενός . Δεν παίρνει παράδειγμα από αυτόν , και από τον φίλον του τον Γιάννην της Κ' σάφους ;
Ενώ άλλοι φανατίζονται και ''χαλνούν την ζαχαρένια τους '' και χολοσκάνουν , αυτοί οι δυο ''ζευγαράκι ταιριαστό'' , παράδειγμα υγιούς εκλογικής φιλοσοφίας σε όλον το χωρίον, ανήκοντες σε δυο αντίπαλα και μέχρι καταστροφής πολεμούντα άλληλα κόμματα , περνούν με γέλια και με χαρές , τρώγοντες , πίνοντες , ευωχούμενοι , στην υγείαν όλων των υποψηφίων , ευλόγως θέτοντες την φιλίαν των υπεράνω των κομμάτων. Και με τοιούτον τρόπον '' το έχουν δίπορτον '' Με όποιον κόμμα νικήσει , θα είναι φίλοι και οι δυο, αφού θα είναι ο ένας '' Όποιος γάιδαρος κι αυτοί σαμάρι ''.
- Τοιαύτα πρακτική ηθική διδάγματα έδιδεν ο Καλόβολος στον Τσιτσάνην. Είναι αληθές ότι τα πλείστα είχεν ακούσει την προτεραίαν παρά δικολάβου , ο οποίος τα ανέπτυσσε στους φίλου του.
Ο κάπηλος τον ήκουε σείων την κεφαλήν , λέγων ότι αυτά τα ήξερε πρωτύτερα απ' εκείνον. Αλλ' είναι μεγάλη διαφορά να είναι τις αγωγιάτης απλώς ή ξωμερίτης , όπως αυτοί οι δυο, από του να έχη μαγαζί . Διότι πρέπει να τηρή τις και κάποιαν αξιοπρέπειαν , ''να φυλάγη την θέσιν του'', αν θέλη να μην ξεπέση ''στην παρακατιανή σκάλα''.
Οι δυο φίλοι τον ήκουσαν μειδιώντες , ουδόλως προσβαλλόμενοι , διότι τους υπεβίβαζε . Μόνον ο Γιάννης της Κ' σάφους τελευταίον είπεν ,ότι ''δεν του γεμίζει το μάτι κι αυτό και το μαγαζί του''. Ο κάπηλος επειράχθη τότε και ήρχισε να του ονειδίζη σκληρώς , αλλ' ο Κων. Ο Καλόβολος με ατάραχον μειδίαμα του είπεν , ότι ''αν θέλη να έχη μαγαζί , πρέπει να έχη και κοιλιά σαν το μαγαζί του, μεγαλύτερη μάλιστα απ' το μαγαζί του''.
- Ενταύθα ήτο η λογομαχία και ο κάπηλος είχεν ανάψει την λάμπαν , διότι είχε νυκτώσει ήδη , όταν εισήλθε κομματική ομάς , οδηγούμενη από τον Λ. Βατούλαν , εκείνον τον οποίον ο Τσιτσάνης ωνόμαζε Φαταούλαν. Ήτο ανήρ μεγαλόσωμος , ωραίος , μετ' επιτηδεύσεως ενδεδυμένος , φιλοφρονέστατος και μελιχρός τους τρόπους .
- Άμα εισελθών , διέταξεν εξ μαστίχες δια τους μεθ' εαυτού , έπειτα , ελθών όπισθεν του λογιστηρίου , έσκυψεν εις το ους του καπήλου και ήρχισε να του κρυφομιλή και να τον κατηχή .Μετ' ολίγα λεπτά της ώρας , αφού του είπε πολλά και ο οινοπώλης τού απήντα μόνο δια κατανεύσεων της κεφαλής επέστρεψε προς την τράπεζαν , περί την οποίαν είχε στρωθεί η παρέα του και διέταξεν εκ νέου μαστίχες .
- Επλήρωσεν εν κρότω δεκαρών τα ποτά, μετά, απευθύνας τον λόγον στον Κωνσταντήν τον Καλόβολον , όστις ίστατο παράμερα , με τον φίλον του Γιάννην τής Κ' σάφους .
- Ε ! Τι έχουμε , Κώστα ;...Πώς πάει το κόμμα σας ;
- Ποιο κόμμα μας , κυρ -Λάμπρο ; - το κόμμα μας είναι το κόμμα σας .
- Τι; είμαστε από ένα κόμμα ; - Δεν το ξέρετε ;
- Τότε , πώς δεν ξεχωρίζετε από τον Γιάννη τον φίλο σας ; - Η φιλία φιλία , και το κόμμα κόμμα...
- Ας είναι , τέλος πάντων , ο θεός κι η ψυχή σας . Πίνετε από μια μαστίχα ;
- Από ' να κρασί...αν μας κεράσετε . - Και ο Λ. ο Φαταούλας διέταξε δυο κρασιά. Εν τω μεταξύ εισήλθε στο καπηλείον και άλλη ομάς εκ του αντιθέτου κόμματος . Εβίβα ! Καλή επιτυχία - Οι δυο φίλοι συνέκρουσαν τα ποτήρια κι έπιον.- Η νεωστί εισελθούσα ομάς διέταξε κ'αυτή ποτά.
- Επί κεφαλής της ομάδος ήτο ο Μανώλης ο Πολύχρονος , μεσήλιξ, εύθυμος και αστείος
- Α ! εδώ είσθε σεις , που βυζαίνετε από δυο μανάδες ;
- Το καλό αρνί , κυρ -Μανώλη , απήντησε ο Γιάννης της Κ'σάφους , τρώει από δυο προβατίνες .
- Ο Μανώλης διέταξε τον κάπηλον να τους κεράση και έπιον στην υγείαν του κόμματος , το οποίον εξεπροσώπει ο Μανώλης . - Με τέτοια τακτική εκαλοπερνούσαν στις εκλογές οι δυο αγαπημένοι φίλοι. Είχον δε πίει την ημέραν εκείνην όχι ολίγα , σε βάρος αμφοτέρων των κομμάτων.
Ο Μανώλης εγερθείς , μετέβη όπισθεν του λογιστηρίου , ως είχε κάμει προ πολλού ο Φαταούλας και ήρχισε να ομιλή εις το αυτί του κάπηλου.
- Το λογιστήριον εκείνο , φαίνεται , ωμοίαζε κάπως μ' εξομολογητήριον φραγκοκκλησιάς , όπου , μία-μία εισερχόμενοι , ελαφρύνουσι την συνείδησίν των αι κομψοπρεπείς μετανοούσαι. Αφού δε είπεν ό,τι είχε να του είπη με ταπεινή τη φωνή , ενώ ο Λάμπρος δεν έπαυσε να τους κοιτάζη με τον κανθόν του οφθαλμού , επιστρέψας εις την θέσιν του ο Μανώλης , ηθέλησε να κουρδίση ολίγον τους δύο φίλους .
- Όλα καλά τους είπε , μα εσείς οι δυο το καταλαβαίνετε , που μας κορο'ι'δεύετε όλους , ή όχι ;
- Αλήθεια ! Επεβεβαίωσεν από της πέραν τραπέζης και ο ηγέτης της άλλης ομάδος , ο Λάμπρος ο οποίος ηγάπα να είναι φιλόφρων προς τους αντιπάλους - αλήθεια , μας κορο'ι'δεύετε.
Οι δυο φίλοι ,μόλις κρατούμενοι στα πόδια τους , ήρχισαν να διαμαρτύρονται θορυβωδώς .
- Όχι ! Μα το φως μου , κυρ -Μανώλη...- Μα την αγάπη μας , κυρ -Λάμπρο...
- Έτσι να έχω καλά γεράματα. -- Να χαρώ το στέφανό μου , κουμπάρε.
- Και, λέγοντες , εστράφησαν ο ένας προ την τράπεζαν , περί την οποίαν ήτο συγκεντρωμένη η ομάς του Λάμπρου , ο έτερος προ την άλλην τράπεζαν , περί την οποίαν εκάθηντο οι σύντροφοι του Μανώλη , στρέφοντες σε αλλήλους τα νώτα , χειρονομούντες υπερμέτρως , ως αδέξιοι υποκριταί , ανοίγοντες τας αγκάλας για περίπτυξιν των δυο αρχηγών των κομματικών ομάδων.
- Αν θέλετε να σας πιστέψουμε ,ότι δεν μας κορο'ι'δεύετε , είπεν ο Μανώλης , πρέπει ή να αποκόψετε ο ένας από τον άλλον αυτές τες ημέρες που θα είναι οι εκλογές , ή ...- -Αυτό θα είναι σκληρά καταδίκη δι' αυτούς , είπε γελών ο Φαταούλας .
- Ή τουλάχιστον, εξηκολούθησεν ο Μανώλης , να μας δώσετε τώρα αμέσως απόδειξιν , ότι ενδιαφέρεσθε ειλικρινώς και ολοψύχως , ο ένας σας υπέρ του ενός κόμματος , ο άλλος υπέρ του άλλου.
- Παίρνω όρκο, είπεν υψών την χείρα ο Γιάννης της Χρυσάφους .
- Και εγώ παίρνω όρκο , είπεν ο Κωνσταντής - Οι όρκοι είναι σήμερον το φθηνότερον πράγμα, είπε σαρκαστικώς ο Μανώλης -- Σου δίνω τον λόγον μου , κουμπάρε, είπεν ο Μανώλης // καλύτερα είχα να μου έδινες τα παλιά τα τ σ α ρ ο ύ χ α σου .
- Ο Γιάννης της Χρυσάφους , κύψας , έλυσεν από των ποδών του τα πέδιλα και ορθωθείς σοβαρώς τα προσέφερεν εις τον Μανώλην. -- Πάρτα , κουμπάρε !
- Τα απέθηκεν επί της τραπέζης ,και έπειτα, γυμνόπους , εστράφη στην θύραν να εξέλθη.
- Όλοι εγέλασαν για το σκηνικό τούτο του κραιπαλώντος , αλλ' ο Μανώλης τον ανεκάλεσε. - Έλα εδώ , κουμπάρε ! - Ο Γιάννης της Χρυσάφους επιστρέψας , εστάθη ενώπιον του Μανώλη.
- Ει του ορισμού σου, κουμπάρε ! -
- Θέλω , είπε, να μας δώσητε απόδειξιν αναμφισβήτητον της πίστεώς σας στα δυο κόμματα
- Τι απόδειξιν ; -
Ιδού , είπε, ο Μανώλης απευθυνόμενος σ τον Λάμπρον// δεν είναι αληθές , πως ό,τι επιθυμεί κανείς εκείνο και πιστεύει ; - Δηλαδή , είπεν ο Λάμπρος ο Φαταούλας .
- Δηλαδή , δεν βλέπομεν πολλάκις δυο ανθρώπους να στοιχηματίζουν μεγάλα ή μικρά ποσά ,διά ένα πράγμα , του οποίου άδηλος είναι η έκβασις , πιστεύοντες και ο ένας και ο άλλος ότι θα γίνη εκείνο το οποίον επιθυμούν ;
-- Καλώς , λ.χ, στις εκλογές , σαν καλή ώρα , είπε ο Λάμπρος , οπού βάζουν στοίχημα ,ότι θα βγη εκείνο τον οποίον θέλει ο καθένας .
- Ίσα -ίσα ! είπεν ο Μανώλης , Λοιπόν , δεν είναι καλό να βάλουν οι δυο τους , τώρα μπροστά μας , ένα στοίχημα. -- Σαν τι στοίχημα ;
- Να στοιχηματίσετε , συ, κουμπάρε Γιάννη , ότι θα κερδίση το δικό μας κόμμα , και εσύ, Κωνσταντή , ότι θα κερδίση το άλλο κόμμα .
- Εγώ βάζω το γάιδαρό μου ! Ανέκραξεν ο Γιάννης της Χρυσάφους .
- Κι εγώ το βόδι μου ! Εφώνησεν ο Κωνσταντής ο Καλόβολος
- Ο γάιδαρός σου ας έχη ζωή , κουμπάρε Γιάννη, και το βόδι σου σού χρειάζεται δια να ζήσης , Κωνσταντή. Μόνον αρκεί να βάλετε κάτι τι που να τρώγεται , που να μασιέται εύκολα , για να ξεφαντώση όλο το ασκέρι , που καλώς ανταμωθήκαμε εδώ , καλή μας ώρα, όταν θα γίνουμε φίλοι μετά τας εκλογάς . Εσύ , κουμπάρε , δεν έχεις , θαρρώ, δυο προβατίνες κι ένα κριάρι;
- Τα θυσιάζω ! Ανέκραξεν ο Γιάννης της Χρυσάφους Για το χατήρι σου , κουμπάρε, κουρμπάνι γίνομαι - Κι εγώ , για την αγάπη σου , κυρ-Λάμπρο ! Εφώνησεν ο Κωνσταντής ο Καλόβολος .
- Δεν είναι ανάγκη να θυσιάσης τες προβατίνες , κουμπάρε Γιάννη , το κριάρι μας αρκεί.
- Βάζω το κριάρι , είπεν ο Γιάννης .-
- Κι εγώ βάζω τέσσερα ζευγάρια κότες που έχω , είπε ο Κωνσταντής .
- Λοιπόν σύμφωνοι' αν κερδίσωμεν και τους δυο βουλευτάς εμείς , εσύ Καλόβολε, θα βάλης τα τέσσερα ζευγάρια κότες κι αν κερδίσουν οι άλλοι , εσύ κουμπάρε, θα θυσιάσης την προβατίνα. Εάν όμως βγάλουμε από ένα βουλευτή τα δυο κόμματα , τότε έχει κέρδος εσύ, κουμπάρε , την προβατίνα σου , γλιτώνεις και εσύ , Κωνσταντή, τες κότες σου - Σύμφωνοι ! - Έδωκαν τας χείρας και απεχωρίσθησαν. -
Β'
- Την εσπέραν εκείνην , Τρίτην της εβδομάδος , πέντε ημέρας προ της εκλογής περί την ογδόην ώραν , ο Λάμπρος ο Φαταούλας ήναψε μετά το δείπνον το φαναράκι του, και συνοδευόμενος από τρεις ή τέσσερες φίλους εξήλθεν σε επισκέψεις κατ' οίκον για ψηφοθηρίαν . Διήλθον δια της αγοράς και , δι' ανωφερούς δρομίσκου , εβάδισαν ανερχόμενοι ει την άνω λα'ι'κήν συνοικίαν. Μόλις επροχώρησαν ολίγα βήματα και δευτέρα συνοδεία μετά φανού και αυτή , προέβαλε κατόπιν των ανερχομένη. Ήτο ο Μανώλης με την παρέα του από το άλλο κόμμα.
Ο Λάμπρος είχε ''τα μάτια τέσσερα '' αλλά εκείνην την στιγμήν ησχολείτο αυτός και απησχόλει και τους φίλους του, ενώ εβάδιζαν , λέγοντες διαφέρουσαν σ' αυτούς ιστορία.
Ο Γιαν. ο Χαρτουλάριος , αφού είχε κάμει λεπτά στο Κάιρον , εμπορευόμενοι επί 12 έτη ως αλευράς , κατ' άλλους ως φούρναρης , έφθασε με το καλόν στην πατρίδα του , πρωτεύουσαν της επαρχίας και το είχεν απόφασιν να πολιτευθή . Εφαίνετο μορφωμένος , είχεν ιδεί κόσμον ' τον εγνώριζεν αυτός παιδιόθεν και προ ημερών , ότε μετέβη στην πρωτεύουσαν της επαρχίας , ανανέωσε την γνωριμίαν. O νεοφερμένος από την ξενιτείαν είχεν αισθήματα , εξέφερε γενικάς σκέψεις περί των πολιτικών πραγμάτων ,''ξύλα , κούτσουρα, δαυλιά καμμένα''.
Δεν ωμοίαζε με τον Αλκιβιάδην , όστις επολιτεύετο χάριν των δημοσίων έργων , ούτε με τον Γεροντιάδην, όστις εξελέγετο βουλευτής δια το ...καλόν της πατρίδος .Ήτο αφελής τους τρόπους και έτι αφελέστερος τας ιδέας .Ήθελε να πολιτευθή ''για δόξα''. Ευκαιρία λαμπρά.
- Ο Αλκιβιάδης ήτο παμπόνηρος , και τα χέρια του ωμοίαζαν με γάντζους . Δεν ημπορούσε να του βγάλη λεπτά , ούτε με το δόλωμα , ούτε με το ''παρασούβλι'' Δεν έδιδε πέντε χωρίς να είναι βέβαιος ότι θα λάβη δέκα. Εβραίος σωστός .
Ο Γιαννάκος, ο Χαρτουλάριος , ήταν αγαθός , ''ψυχαράκι, ο καημένος ''. Πώς εφαίνετο ότι ήρχετο από μακριά ! Σωστό Κελεπούρη !
Είχε παραδάκια καλά , παιδιά – σκυλιά τίποτα. ''Εφυσούσε'' [Και ο Λάμπρος συνώδευε δι' ελαφρού φυσήματος ...υπό το φως του φαναρίου , την λέξιν : ''φυσάει -φυσάει''] Πού θα την εύρισκαν άλλην φοράν τοιαύτην ευκαιρίαν ; Τον παλαιόν καιρόν οι υποψήφιοι βουλευταί κατήρχοντο σύνδιο σ τον αγώνα , έκαμναν κολληγιές .
Επειδή όμως εκάστοτε ο έτερος των συνδυαζομένων 'η οι στενώτεροι των περί αυτόν , εκόντος ή άκοντος αυτού , παρεσπόνδουν κι έκρινον καλόν να μαυρίσουν τον σύντροφον , δίδοντες αποκλειστικήν στον ιδικόν των, εξέλιπεν η εμπιστοσύνη , και οι συνδυασμοί εξέπεσαν στην επαρχίαν εωσότου ολοσχερώς κατηργήθηκαν.
- Τώρα , ο κα'υ'μένος ο Γιαννάκος , επειδή , καθώς σας είπα , έρχεται από μακρυά , εζήτησεν , εν τη αθωότητί του, να συνδυαστεί με τον Αλκιβιάδην και ο τσιφούτης προθύμως τον εδέχετο. Άλλοι όμως , πονηρότεροί του, του άνοιξαν τα μάτια κι έτσι ο συνδυασμός ναυάγησε. ''Τόσο το καλύτερο για μας παιδιά''. Αν ο συνδυασμός κατηρτίζετο , ο Αλκιβιάδης θα διεύθυνε το οικονομικό μέρος και θα του έτρωγε τα λεπτά χωρίς να του δώση ψήφους .
Τώρα όμως ο Χαρτουλάριος θα διεπραγματεύετο απ' ευθείας με αυτούς [εκτός αν τον ήρπαζε το σκυλί, ο Μανώλης , με τους ιδικούς του, αλλ' ο Λάμπρος θα είχε το νου του] κι εύκολα , ήλπιζε, θα τον έβαζαν στο χέρι. Αν ημπορούσαν να του δώσουν καμιά εκατοστή ψήφους [ εκείνος βουλευτής δεν θα έβγαινε και ας το είχε σίγουρο , μόνο για το ονόρε] από κείνους τους σμιγούς , τους φθηνούς που θα τους του επουλούσαν με 4-5 δραχμάς το κομμάτι και θα τους του επουλούσαν με 15 , ας είναι και με δέκα δραχμάς χαρά στην τύχη του !
Αφού είπε τοιαύτα τινά ο Λάμπρος ευθύς προσέθηκε :
- Τάχα , ο λόγος το λέει , ημείς , δεν είμαστε από κείνους .. - Α ! ο Μανώλης ''ναι'' ,εκείνος είναι γι' αυτές τες δουλειές '' Συγχρόνως ανήρχετο κατόπιν των η άλλη συνοδεία και ο Μανώλης , εν τω μέσω ιστάμενος , έλεγε, ταπεινή τη φωνή, με αλληγορικάς φράσεις .
- Αύριο , παιδιά, πέφτει το μεγάλο...ψάρι...Νάχετε το νου σας ... μη μας φάει το θεριό [κι εδείκνυεν εκατόν βήματα απωτέρω , δια μέσου του σκότους , περί την κινουμένην αμυδράν λάμψιν του προπορευομένου φανού , τον Λάμπρον με την συνοδείαν του] Να διάσουμε τα πόστα
- Τάχα , ο λόγος το λέει , ημείς , δεν είμαστε από κείνους .. - Α ! ο Μανώλης ''ναι'' ,εκείνος είναι γι' αυτές τες δουλειές '' Συγχρόνως ανήρχετο κατόπιν των η άλλη συνοδεία και ο Μανώλης , εν τω μέσω ιστάμενος , έλεγε, ταπεινή τη φωνή, με αλληγορικάς φράσεις .
- Αύριο , παιδιά, πέφτει το μεγάλο...ψάρι...Νάχετε το νου σας ... μη μας φάει το θεριό [κι εδείκνυεν εκατόν βήματα απωτέρω , δια μέσου του σκότους , περί την κινουμένην αμυδράν λάμψιν του προπορευομένου φανού , τον Λάμπρον με την συνοδείαν του] Να διάσουμε τα πόστα
...Μη μας φάη το ψάρι ο γαλιός ... Ως Το μεσημέρι ο ροφός αρριβάρει [να πάρουμε , ως στα νησιά , να κάμουνε καρτέρι]...ροφό εφταοκαδιάρικο , φρέσκο...Θα πέσουν και κάτι συναγριδάκια , δε σας λέω...Μα βάρδα απ' το σκυλόψαρο [ κι εδείκνυε τον Λάμπρον ] Διπλές απετουνιές , τριπλά παραγάδια ..με χονδρούς φελλούς και με μολυβήθρες πενηντάρικες ...
Και τα μάτια σας τέσσερα..
.Να στέκεσθε α-ρόδο, νάχετε α- πρόντο και τι πράγγες και τα καμάκια ...και το σηπιογυάλι έτοιμο ... γιατί αλλιώς δε βγαίνει λαδιά – Είτα ο Μανώλης προσέθηκεν :
- - Ας είναι , ημείς τέτοιοι δεν είμαστε...Μα έπρεπε κάτι τι να γίνη , στο πείσμα εκείνου του θεριού , εκείνου του σκυλόψαρου ! - Οι περί τον Μανώλην εγέλων πεπνιγμένους γέλωτας ακούοντες και άμα προυχώρουν , ώστε παρ' ολίγον έφθασαν την πρώτην συνοδείαν , τα μέλη της οποίας ηκροώντο τας ...ανακοινώσεις του Λάμπρου [...]
- Ήτο δε ογδόη ή δεκάτη εσπέρα , κατά την οποίαν ο Μανώλης και ο Λάμπρος μετά των οπαδών του δεν έπαυσαν επισκεπτόμενοι τας οικίας χωρικών και ψηφοθηρούντες ... ένα των μετά του Μανώλη , συνοδεύσας αυτόν πολλάς εσπέρας , αλλά πρώτην φοράν εφέτος βλέπων εκλογάς ...έλεγεν εύπιστος οικτείρων της αντιθέτου μερίδος του τόσους δρόμους
- Τι χαλνούν τα παπούτσια του ; Τώρα πια οι ψήφοι μας περισσεύουν ! Αλλ' ο Νανώλης λίαν πεπειραμένος περί τα τοιαύτα ...του είπε :
- Αχ ! Δε ξέρεις , παιδί μ' απ' αυτά. Το Ψάρι , ενώ θαρρείς ότι το κρατάς , έξαφνα γλυστράει και φεύγει ,''Χάνος είμαι , χάνομαι ...πέρκα ' μαι , δεν πιάνομαι ...γιούλος είμαι σε γελώ και τα δίχτυα σου χαλώ'' [...] Ο Λάμπρος ήρχισε να εξηγή ... λέγων , ότι την φοράν ταύτην , επί τέλους , ευρέθη άνθρωπος να φροντίση δια την φτώχεια και να έβγαζαν βουλευτήν τον Αλκιβιάδην , θα έκαμναν χρυσή δουλειά , διότι αυτός ήτο φιλότιμος και είχε να ζήση και δεν είχεν ανάγκην να διορίση ανεψιούς του και τον υιόν της κουμπάρας ..κι αν έβγαινε βουλευτή , θα εφρόντιζε αποκλειστικώ για την φτώχειαν
....Αλλ' ο μπαρμπα- Διοματάρη , ως να εζήτη αφορμήν να ξεσπάση , ήρχισε να διηγήται ...τι του είχεν συμβεί κατόπιν της άλλης εκλογής , καθ' ην είχε δώσει ψήφον στους αντιθέτους .
-Είχεν υπάγει στον Γεροντιάδην πριν από την διάλυσιν της Βουλής , φέρων όλα τα έγγραφα τα χαρτιά του , τα πιστοποιητικά του. Αυτός όμως αγρόν ηγόρασε. -'' που σ' είδα , πού σε ξέρω;''.
...Ο Μανώλης σαν τετραπερασμένος που ήταν , τα εμβάλωνε , λέγων ότι πρέπει να ξεπεσθούν από τον λογαριασμόν τόσα δεκάρικα , όσα επήγαν σε γενικά έξοδα ή σε κεράσματα ακόμη...Δεν εξελέχθη αυτός βουλευτής δια να τρέχη δια τες δουλειές των εκλογέων , καθώς άλλοι , εξελέχθη δια τα γενικά συμφέροντα της επαρχίας , και όχι μόνο της επαρχίας , αλλά και του έθνους όλου.
Τ ι λ έ γ ε ι το Σ ύ ν τ α γ μ α ;
'' Έκαστος βουλευτής αντιπροσωπεύει όλον το έθνος και όχι μόνον την επαρχίαν εξ ης εκλέγεται '' [...] Κατά την πρώτην σύνοδον , ο Γεροντιάδης εφρόντισε να διορίση όλους τους ανεψιούς του , επτά τον αριθμόν , καθώς και δυο εξαδέλφους και τρεις δευτέρους εξαδέλφους και τρεις κουμπάρους και τον υιόν της κουμπάρας και άλλους . [...]
...Ο Μανώλης σαν τετραπερασμένος που ήταν , τα εμβάλωνε , λέγων ότι πρέπει να ξεπεσθούν από τον λογαριασμόν τόσα δεκάρικα , όσα επήγαν σε γενικά έξοδα ή σε κεράσματα ακόμη...Δεν εξελέχθη αυτός βουλευτής δια να τρέχη δια τες δουλειές των εκλογέων , καθώς άλλοι , εξελέχθη δια τα γενικά συμφέροντα της επαρχίας , και όχι μόνο της επαρχίας , αλλά και του έθνους όλου.
Τ ι λ έ γ ε ι το Σ ύ ν τ α γ μ α ;
'' Έκαστος βουλευτής αντιπροσωπεύει όλον το έθνος και όχι μόνον την επαρχίαν εξ ης εκλέγεται '' [...] Κατά την πρώτην σύνοδον , ο Γεροντιάδης εφρόντισε να διορίση όλους τους ανεψιούς του , επτά τον αριθμόν , καθώς και δυο εξαδέλφους και τρεις δευτέρους εξαδέλφους και τρεις κουμπάρους και τον υιόν της κουμπάρας και άλλους . [...]
- Αληθώς δε ο Λάμπρος δεν το επερίμενε και μεγάλως εξεπλάγη ,όταν στο τέλος της διηγήσεως ο αφηγητής πρόσθεσε :
- Τέτοιοι είναι όλοι τους ! Ύστερα ψήφισέ τους . Δεν πάω ούτε να ψηφίσω , να μου λένε ότι μ' αγόρασαν – Τι λες , μπαρμπα- Διοματάρη ; ανέκραξεν ο Λάμπρος .
- Όλοι το ίδιο είναι ! Επανέλαβε μετά πεισμονής ο μπαρμπα- Διοματάρης ... - Πώς όλοι το ίδιο είναι ! Ημείς δεν καταδεχόμαστε ...να κάνουμε τις δουλειές τους Μανώλη... - Δεν τα καταδιώχνετε ! Ανεκάγχασε σκληρά ο τραχύς ναύτης .
- Ναι , αυτό που σου λέγω εγώ. Δεν μου λες , μπαρμπα, στην άλλη εκλογή πήρες παράδες απ' τον Μανώλη ; - Εγώ να πάρω παράδες ;... Δεν σημαίνει ' έκαμες κακά να μην τα πάρης
- Γιατί ;
-[...] Καλά του λένε , κουμπάρε Σπληνογιάννη, χαλασοχώρηδες . - Όλοι σας , απήντησεν ο ποιμήν , να πούμε την αλήθεια , κουμπάρε, είστε πάρ' τον ένανε, χτύπα τον άλλονε.
- Το λοιπόν κι ημείς είμαστε χαλασοχώρηδες , σαν αυτούς ;
- Δεν είσθε χαλασοχώρηδες , απήντησε σαρκαστική στο σκοτάδι η φωνή του Λάμπρου Φαταούλας : είσθε ανδρογυνοχωρίστρες !
- Χαλασοχώρηδες εκαλούντο τέως οι του κόμματος του Λάμπρου , από δε της νυκτός ταύτης οι του άλλου κόμματος ωναμάσθησαν ''οι ανδρογυνοχωρίστρες '' [...]
- Ε ! πώς τα βλέπεις τα πράγματα , μπαρμπα -Στεφανή ; - Πώς θέλεις να τα βλέπω ;... - Απ' το άλλο κόμμα σκύλιασαν ...Δεν είδες τι πηλάλα την έχουν ;
- Ας πα να σκυλιάσουν όλοι έγρυξεν ο μπαρμπα-Στεφανής . - Εγώ λέω θα τους ρίξουμε κάτω , επανέλαβε ο Μανώλης .- - Για να σου πω, κυρ-Μανώλη , του είπε ..., μη θαρρείς , πως είμαι βολικό πράμα για να με μπαρκάρης εσύ στο σχολειό μέσα ;...
Εμένα εύκολα δε με τσουρμάρεις ... οι άνθρωποι δεν είναι μπαούλα για να τους μπατάρετε εσείς όπως θέλετε , μπάτει από δω , μπάτει από κει...μη σας χρειάζεται ακόμη και κανένας κάβος , καμιά γούμενα , για να μας δέσετε , μη μπας και σας σκαπουλάρουμε ...τίποτε αμπάσιες , μούδες μη θέλετε , για να μας αρμενίζετε πρύμα ;
Καλούμα από δω, όρτσα από κει ! Ο Μανώλης δεν ηδυνήθη να μη γελάση... - Τώρα , δεν τους βλέπεις και τα δυο κόμματα , δια ποίων μέσων προσπαθούν να κερδίσουν την εκλογήν ; - Όσον αφορά την δωροδοκίαν , μην πιστεύης ότι την βδελύττομαι τόσον , όσον φαίνομαι - λέει ο παρεπιδημών προς καιρόν εν τη νήσω Λέανδρος Παπαδημούλης - είναι άλλαι πολύ χειρότεραι εκλογικαί διαφθοραί. Το κατ' εμέ φρονώ , ότι η δωροδοκία είναι το μικρότερον κακόν. - Το μικρότερον κακόν ; επανέλαβεν έκπληκτος ο ξένος - Ναι ' φρονώ ότι η δωροδοκία είναι το μικρότερον κακόν. Μην ακούης μερικούς φαρισαίους , οι οποίοι σχίζουν δια κάθε τι τα ιμάτιά των , μήτε μερικούς άλλους ψιττακούς ηθικολόγους των εφημερίδων , οι οποίοι ρηγνύουν υπερβολικάς φωνάς με τόσην αφέλειαν και αγαθοπιστίαν δι' όλα τα πράγματα. Οι πρώτοι ομοιάζουσι τους ηττημένους της αύριον , οι οποίοι θα ζητήσουν την ακύρωσιν της παρούσης εκλογής , ως διεξαχθείσης τη βοηθεία της δωροδοκίας .
Οι δεύτεροι ουδόλως ενεβάθυναν στα πράγματα και δεν αντελήφθησαν την έννοιαν , η οποία είναι παντός ζητήματος ο πυρήν.
Πετώντες από γενικότητος σε γενικότητα , περιέδρεψαν συλλογήν τινα ηθικών αξιωμάτων , την οποία νομίζουν αλάνθαστη πανάκεια για θεραπεία πάσης πολιτικής και κοινωνικής νόσου.
-Όπου γενικότης , εκεί και επιπολαιότης . Δια να είναι τις εμβριθής πρέπει να εγκύπτη σε βαθείαν των πραγμάτων μελέτην.
- Διατί δε τινες των νεαρών πολιτευομένων εν Ελλάδι, διά τους οποίους φαίνεται , ότι πληρούται,δευτέραν φοράν , σε βάρος μας η κατάρα , την οποίαν ο ...θεός κατηράσθη δια του προφήτη Ησα'ι'ου, τον Ισραήλ, λέγων : Και οι νεανίσκοι άρξουσιν υμών – διατί , λέγω, κακοζήλως , αν όχι και κακοπίστως κραυγάζουσι κατά της π λ ο υ τ ο κ ρ α τ ί α ς ;
Τι τους κακοφαίνεται; qui veut fin veut les moyens. Η ηθική όντως φιλοσοφεί και αληθώς πονεί τον τόπον του και έχει την ηθικήν όχι στην ακωχήν της γραφίδος , αλλά στα ενδόμυχα αυτά της ψυχής, βλέπει πολύ καλά , ότι είναι αδύνατον να πολιτευθή. ''κυάμων απέχεσθαι'' Ο Χριστός είπε : '' Ου δύνασθε θεώ λατρεύειν και Μαμμωνά'' Διατί δεν είπε ''θεώ και Μολώχ ή θεώ και Ασπαρώθ ή θεώ και Βάαλ;'' Διότι ο Μαμμωνάς είναι ισχυρός , ο κραταιότερος , ο οποίος υποτάσσει παν άλλο είδωλον ... Η ΠΛΟΥΤΟΚΡΑΤΙΑ ήτο, είναι και ...θα είναι ο μόνιμο άρχων του κόσμου , ο διαρκή Αντίχριστος .Αυτή γεννά την αδικίαν , αυτή τρέφει την κακουργίαν , αυτή τρέφει την κακουργίαν , αυτή φθείρει σώματα και ψυχάς . Αυτή καταστρέφει κοινωνίας νεοπαγείς Αυτή παράγει την κοινωνικήν σηπεδόνα '' [...] - Ιδού πόθεν εγεννήθη η δ ω ρ ο δ ο κ ί α Πώς θέλει να ενδιαφέρεται ο αγρότης ,ο βοσκός , ο ναύτης , ο εργάτης , ο αχθοφόρος , πώς θέλεις να ενδιαφέρονται δια τον Καψιμα'ι'δην και τον Γεροντιάδην , αν θα γίνουν βουλευταί ή όχι ;Εκείνοι είναι χορτάτοι και τρέφουσι όνειρα και φιλοδοξίας , ούτοι πεινώσι και θέλουν να φάνε. Δεν έχουν οι πτωχοί μεγάλας αξιώσεις . ...
Αφού δεν επαρκούν να τραφώσι εκ του ιδρώτος των , αφού οι λεγόμενοι αντιπρόσωποί των δεν παύουν να ψηφίζωσι ελαφρά τη καρδία φόρους και φόρους και ξανά φόρους , ας τους θρέψωσιν επί μίαν ημέραν εκ του βαλαντίου των.
- '' Ανέκαθεν τα α ξ ι ώ μ α τ α ήταν α γ ο ρ α σ τ ά .Και αφού η ε π ά ρ α τ ο ς π λ ο υ τ ο κ ρ α τ ί α είναι άφευκτον κακόν , κατά ποίον άλλον τρόπον θ'αποκτώνται τα α ξ ι ώ μ α τ α ; πράγμα Το οποίον έχασε προ πολλού πάσαν η θ ι κ ή ν α ξ ί α ν , μόνον δια χρημάτων είναι κ τ η τ ό ν . [...] Ευτύχημα μάλιστα νομίζω , ότι δεν ενεφάνη ε π ι φ α ν ή ς τις πολιτικός εις τα μέρη ταύτα . - Πώς είπε ; ηρώτησεν απορήσας ο ξένο ς .
- Λέγω , ότι λογίζομαι ως ευτύχημα το ότι δεν ανεφάνη τις εκ των λεγομένων επιφανών πολιτικών εις τας νήσους ταύτας .
Ενθυμούμαι τι συνέβη προ πολλών ετών , όταν είχε τις υπουργός , βουλευτής γείτονος επαρχίας . Οι κουρείς έκλεισαν τα κουρεία των , οι καφεπώλαι τα καφενεία των , οι υποδηματοποιοί επώλησαν τα καλοπόδια των. Δεν υπήρξε βοσκός , όστις να μη διωρίσθη τελωνοφύλαξ, ούτε αγρότης , όστις να μη προεχειρίσθη σε υγειονομοσταθμάρχην. Τότε είδομεν πρώτην φοράν κι εδώ στη νήσον λιμενάρχην φουστανελλάν.Ο εκ της γείτονος επαρχίας υπουργός μας τον είχε στείλει , ως δείγμα περίεργον υπαλλήλου.
Ο θεός μας ελυπήθη και δεν παρεχώρησε να γεννηθή ε π ι φ α ν ή ς τι ς εδώ , εσκλήρυνε δε την καρδίαν μας και δεν εδέχθημεν εισβολήν ξένου υποψηφίου. Ιλιγγιώ να φαντασθώ τι θα γινόταν. Όλοι οι πορθμείς θα εγκατέλειπον τας λέμβους των , οι κυβερνήται θα έρριπτον έξω τα πλοία των , οι ναυπηγοί θα επετούσαν τα εργαλεία των και θα εζήτουν δημοσίας θέσεις . Διότι μη νομίσης , ότι η θ ε σ ι θ η ρ ί α γεννάται μόνη της .
Τα δύο κακά αλληλεπιδρώσιν. Η ακαθαρσία παράγει τον φθείρα και ο φθειρ παράγει την ακαθαρσίαν.
Ενθυμούμαι τι συνέβη προ πολλών ετών , όταν είχε τις υπουργός , βουλευτής γείτονος επαρχίας . Οι κουρείς έκλεισαν τα κουρεία των , οι καφεπώλαι τα καφενεία των , οι υποδηματοποιοί επώλησαν τα καλοπόδια των. Δεν υπήρξε βοσκός , όστις να μη διωρίσθη τελωνοφύλαξ, ούτε αγρότης , όστις να μη προεχειρίσθη σε υγειονομοσταθμάρχην. Τότε είδομεν πρώτην φοράν κι εδώ στη νήσον λιμενάρχην φουστανελλάν.Ο εκ της γείτονος επαρχίας υπουργός μας τον είχε στείλει , ως δείγμα περίεργον υπαλλήλου.
Ο θεός μας ελυπήθη και δεν παρεχώρησε να γεννηθή ε π ι φ α ν ή ς τι ς εδώ , εσκλήρυνε δε την καρδίαν μας και δεν εδέχθημεν εισβολήν ξένου υποψηφίου. Ιλιγγιώ να φαντασθώ τι θα γινόταν. Όλοι οι πορθμείς θα εγκατέλειπον τας λέμβους των , οι κυβερνήται θα έρριπτον έξω τα πλοία των , οι ναυπηγοί θα επετούσαν τα εργαλεία των και θα εζήτουν δημοσίας θέσεις . Διότι μη νομίσης , ότι η θ ε σ ι θ η ρ ί α γεννάται μόνη της .
Τα δύο κακά αλληλεπιδρώσιν. Η ακαθαρσία παράγει τον φθείρα και ο φθειρ παράγει την ακαθαρσίαν.
Το τ έ ρ α ς το καλούμενον ''ε π ι φ α ν ή ς '' τρέφει την φυγοπονίαν , την θεσιθηρίαν, τον τραμπουκισμόν , τον κουτσαβακισμόν , την στους νόμους απείθειαν. Πλάττει αυλήν εξ αχρήστων ανθρώπων , στοιχείων φθοροποιών, τα οποία τον περιστοιχίζουν , παρασίτων, τα οποία αποζώσιν εξ αυτού , παχυνόμενα επιβλαβώς σηπόμενα , ζωίφια βλαβερά , ύδατα λιμνάζοντα, παράγοντα αναθυμιάσεις νοσηράς , πληθύνοντα την α κ α θ α ρ σ ί α ν. [...] - Υπόψη α) σας παρουσιάσαμε εκτενή μέρη απ' το διήγημα ''οι ΧΑΛΑΣΟΧΩΡΗΔΕΣ'' του ''κοσμοκαλόγερου'' ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΜΑΝΤΗ
– Αξίζει νομίζουμε να το αναζητήσετε και να το διαβάσετε ολόκληρο.
Και μέσω διαδυκτίου.[ το παρουσιάζει ολόκληρο το διήγημα ο ''ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ'' με τον τίτλο : Ο Αλέξ.Παπαδιμάντης ''Περί ''πλουτοκρατίας . Υπόψη επίσης '' πληροφορίες για την παράσταση- θέατρο – οι χαλασοχώρηδες – δραματοποιημένο -σκηνοθεσία Κ. Παπακωνσταντίνου
- Για την επιλογή-επιμέλεια : Αντώνης Κ. Πρεκατές , δάσκαλος . Τρίκαλα Αυγουστος '18
Πηγή
1ki1 news - ΕΝΑ ΚΙ ΕΝΑ news Θεσσαλία
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου